05.09.2019, 19:14

Tas Sözcüğü Arapça Değil Türkçedir!

'TAS' SÖZÜ ARAPÇA MIDIR?

Çamalayacağınız (tahmin edeceğiniz) gibi, Türk Dil Kurumu'na göre Arapçadır (!) Oysa bu söz Arapçaya gökten düşmüş gibidir. Ne bir kökü vardır, ne de bu sözden türemiş başka bir söz. Ancak bu söz, Arapçaya armağan ettiğimiz ve Arapça sandığımız çok sayıdaki sözden yalnızca biridir. 

Günümüz Oğuz dilitlerinde (lehçelerinde) 'daz' olarak söylenen bu söz; Eski Türkçe ve Eski Uygurcada 'taz', Eski Oğuzca ve Kıpçakçada 'tas' biçimindedir ve aşağıdaki anlamara gelir:
1. daz, çorak, çıplak, boş
2. her nesnenin kötüsü 
3. tas, kap, içi boş nesne 
4. yitik, yok olmuş 
5. biçim 

Bu kök sözden, Türk dilinde daz ve dazlak sözlerinin dışında türeyen sözler de şunlardır:

tasa: kaygı, sıkıntı  
OTü tasa 
Çağ tasa 
[Bu söz Farsçaya tāsa تاس olarak geçmiştir]

tasa: tasamak, armak (zayıflamak), ürkmek, kaçmak 
OTü tasa  
Çağ tasa 

tasalan: tasalanmak, kaygılanmak 
OTü tasalan 
Çağ taslan 

tasarı: bir kimsenin yapmayı düşündüğü, tasarladığı nesne; proje  

tasarım: bir şeyin biçimini kafada oluşturma işi ve bu yolla düşünülmüş biçim, tasavvur (Ar) 

tasarla: tasarlamak; bir şeyi zihinde canlandırarak, biçimlendirerek hazırlamak, zihinde oluşturmak, düşünmek, tasavvur etmek (Ar)  
OTü tasarla uydurmak, plan çizmek 

tası: biçim 
OTü tası 

taska: taskamak, tokatlamak 
ETü tasga 

taskı: sille, tokat 
Çağ taskı 

tasla: taslamak, kendinde bulunmayan bir değeri, bir beceriyi varmış gibi  göstermek ve onunla övünmek 
OTü tasla 
Çağ tasla 

taslak: kip, kalıp, plan, iskelet, çerçeve, kafes
OTü taslak 

tasma: angaların (hayvanların) boynuna takılan, onları çekip götürmeye, bir yere bağlamaya yarayan bağ 
OTü tasma 
[bu söz Yunancaya desmá δεσμά (tasma ve bono/tahvil) olarak geçmiştir]

taza / taze: bayatlamamış, bozulmamış, yeni  
EOğ taze 
OTü taza, taze 
Çağ taza 
[Bu söz Farsçaya tāze تازه  (taze, yeni) olarak geçmiştir]

tazala / tazele: tazelemek, yenilemek
OTü tazala yenilemek 
Çağ tazala 

tazalık / tazelik: taze olma, yeni olma 
OTü tazalık yenilik 

tazalak: 1. boş, çıplak 2. kelek, olgunlaşmamış 3. yenilik 
OTü tazalak 
Çağ tazalak 

tazlak / dazlak: saçı dökülmüş, boş, çıplak  
OTü taslak, tazlak, dazlak
Çağ taslak

Yorumlar (0)