Ficek ne demektir? Ficek sözcüğünün kökeni nedir?
Ficek; Anadolu’da Tokat, Amasya ve Sivas’ta yaşayan, Oğuzların Beydili boyuna mensup Anşa Bacılı Sıraç Alevi Türkmenlerince kutlanan, bir törendir. Ficek sözlükte “mektup”, “yazı tura”, “mani” gibi anlamlara gelmektedir. Ficek sözcüğünün kökeni Farsça fişenk (Mâni) sözcüğüdür
Ficek ne demektir? Ficek sözcüğünün kökeni nedir?
Ficek; Anadolu’da Tokat, Amasya ve Sivas’ta yaşayan, Oğuzların Beydili boyuna mensup Anşa Bacılı Sıraç Alevi Türkmenlerince kutlanan, bir törendir. Ficek sözlükte “mektup”, “yazı tura”, “mani” gibi anlamlara gelmektedir. Ficek sözcüğünün kökeni Farsça fişenk (Mâni) sözcüğüdür
Anşa Bacılılar, baharın gelişini bu tören ile kutlamaktadırlar. Çeşitli amaçları olan bu ritüel kendi ifadeleri ve yerel takvim ile ‘Abrılın beşi’ne’ denk gelen nisan ayının üçüncü haftasında Cumartesi ve Pazar günlerinde yapılmaktadır. Sadece gençlerin kutladığı bir bayramdır.
Ficek, bir sıra takip eden, birbiri ile uyumlu ritüellerden oluşmaktadır. Ficek, sadece Anşa Bacılı köylerinde kutlanmakla beraber, bu ritüelin Anşa Bacılı köyleri arasında sıralanışı ve uygulanışında farklılıklar vardır. Biz bu araştırmada sadece Beydili köyünde uygulanan biçimini göstereceğiz.
Ficek, kutlanacağı gün öncesinde yani Cumartesi günü genç kız ve erkekler yedi dağdan karanfil, ısırgan ve benzeri güzel kokulu otları toplarlar. Daha sonra, yedi farklı kaynaktan getirilen su ile beraber, bir kazana atarlar. Bunun yanı sıra herkes kendine özel eşyasını kazana atar ve kazanın ağzını tülbent ile kapatırlar. Bu kazan, daha sonra açık havada bir yere bırakılır. Bu olaya, ‘ekşileme’ adını vermektedirler.
