Geleceği İfade eden iki sözcük: yarın, sabah - Ömür Güner
Geleceği İfade eden iki sözcük: yarın, sabah - Ömür Güner
Geleceği İfade eden iki sözcük: yarın, sabah - Ömür Güner
Geleceği İfade eden iki sözcük: yarın, sabah - Ömür Güner
"Görkemli alim Hudu Muhammedov, güzel okuyan öğrencilerine sık sık dermiş: Kötü okuyan arkadaşlarınıza da bir şeyler öğretin.gelecekte size yöneticilik yapacaklar."
Bu metinde geçen sabah sözcüğüne dikkatinizi çekmek istiyorum: Bu sözcük Azerbaycan Türkçesinde "yarın, gündüz" anlamlarında kullanılır ancak metinde "gelecek" anlamında anlam genişlemesine uğramış yani mecazlaşmış.
Türkiye Türkçesinde biz gelecek anlamında sabah sözcüğünü değil "yarın" sözcüğünü kullanıyoruz. "İyi çalış yarın doktor olacaksın."
İşin asıl ilginç kısmına geleyim. Yarın sözcüğü eski Türkçe devresinde sabah ve gündüz anlamında kullanılır: Irk Bitigden bir cümle:
"Yarın keçe altun örgin üze olurupan mengilüyer men" ( gündüz gece altın taht üstünde eğleniyorum ben.)
SONUÇ:
İki toplum da sabah, gündüz anlamındaki sözcüklere aynı mecazlaşmayı yüklemiş. Bir gün sonrası anlamına sahip sözcük, tüm geleceği anlatabilir hale gelmiş. Bir toplum ödünçleme sözcüğü kullanırken diğer toplum kendi söz varlığından kullanmış. Toplumların benzer şekilde düşündüğüne daha birçok örnek verilebilir. Birbirleriyle tarihsel hiçbir bağı olmayan toplumlarda bile mecazlaşmaların çoğu ortaktır.
