SÜMERCE İLE TÜRKÇENİN BAĞI
Sümerceyi bugün yaşayan Türk dilleriyle karşılaştırırken Çuvaşça karşılıklarını da vermeye çalıştım. Sözlükteki benzer sözlerden bir bölümü bugün artık yalnızca Çuvaşçada yaşayan sözlerdir; örneğin:
ngiri-ura (ayak),
aşur-suroh (koyun),
abbun-avon (tahıl),
mal-mal (ön),
şid-şut (san, sayı),
şulalum-şiloh (ceza; günah),
sar-şır (yazmak),
etutum-töttöm (karanlık),
mamud-ömöt (düş; rüya),
enaşe-inşe (uzun),
minu-mön (ne),
meşe-oşa (nereye)
bunlardan bazılarıdır. Diğer lehçelerde ise bu sözler unutulmuştur.
Bazen yalnızca Türkmencede, yalnızca Azerbaycan Türkçesinde ya da yalnızca Türkiye Türkçesinde yaşayan sözler de görülebilmektedir. Örneğin:
Sümercede "ne hoş" anlamına gelen NİNG HİLİ sözü Türkmencede "nasıl" anlamına gelen NE HİLİ olarak,
"ön" anlamına gelen GABA sözü Azerbaycan Türkçesinde GABAG olarak
ya da "hayvan kesme sunağı" anlamına gelen MAGAZ sözü Türkçede MAKAS olarak (Arapçaya da "makas" olarak geçmiştir)
ve "Güneş" anlamına gelen UTU da tüm Türk dillerinde ÜTÜ olarak yaşamaktadır.
Ama Sümerce sözlerin büyük çoğunluğu Çuvaşça dahil tüm Türk dillerinde değişik söylenişlerle de olsa yaşamaya devam etmektedir.
Ayrıca Çuvaşçanın da neden diğer Türk dillerinden oldukça değişik göründüğü daha iyi anlaşılmaktadır. Çünkü diğer Türk dillerinde unutulmuş olan aynı anlama gelen sözler Çuvaşçada yaşamaktadır. Örneğin:
Sümercede "et" anlamına gelen UŞ sözü Çuvaşçada AŞ olarak korunurken,
diğer lehçelerde Sümerce yine "et" anlamına gelen AD sözünden evrilen ET sözü kullanılmaktadır.
TÜRKLERİN GERÇEK TARİHİ / Türk Dili ve Tarihi Üzerine Tezler
Sümerceyi bugün yaşayan Türk dilleriyle karşılaştırırken Çuvaşça karşılıklarını da vermeye çalıştım. Sözlükteki benzer sözlerden bir bölümü bugün artık yalnızca Çuvaşçada yaşayan sözlerdir; örneğin:
ngiri-ura (ayak),
aşur-suroh (koyun),
abbun-avon (tahıl),
mal-mal (ön),
şid-şut (san, sayı),
şulalum-şiloh (ceza; günah),
sar-şır (yazmak),
etutum-töttöm (karanlık),
mamud-ömöt (düş; rüya),
enaşe-inşe (uzun),
minu-mön (ne),
meşe-oşa (nereye)
bunlardan bazılarıdır. Diğer lehçelerde ise bu sözler unutulmuştur.
Bazen yalnızca Türkmencede, yalnızca Azerbaycan Türkçesinde ya da yalnızca Türkiye Türkçesinde yaşayan sözler de görülebilmektedir. Örneğin:
Sümercede "ne hoş" anlamına gelen NİNG HİLİ sözü Türkmencede "nasıl" anlamına gelen NE HİLİ olarak,
"ön" anlamına gelen GABA sözü Azerbaycan Türkçesinde GABAG olarak
ya da "hayvan kesme sunağı" anlamına gelen MAGAZ sözü Türkçede MAKAS olarak (Arapçaya da "makas" olarak geçmiştir)
ve "Güneş" anlamına gelen UTU da tüm Türk dillerinde ÜTÜ olarak yaşamaktadır.
Ama Sümerce sözlerin büyük çoğunluğu Çuvaşça dahil tüm Türk dillerinde değişik söylenişlerle de olsa yaşamaya devam etmektedir.
Ayrıca Çuvaşçanın da neden diğer Türk dillerinden oldukça değişik göründüğü daha iyi anlaşılmaktadır. Çünkü diğer Türk dillerinde unutulmuş olan aynı anlama gelen sözler Çuvaşçada yaşamaktadır. Örneğin:
Sümercede "et" anlamına gelen UŞ sözü Çuvaşçada AŞ olarak korunurken,
diğer lehçelerde Sümerce yine "et" anlamına gelen AD sözünden evrilen ET sözü kullanılmaktadır.
TÜRKLERİN GERÇEK TARİHİ / Türk Dili ve Tarihi Üzerine Tezler
