Yazı Dili ve Konuşma Dili, Yazı Dili ve Konuşma Dili nedir?
Yazı Dili ve Konuşma Dili, Yazı Dili ve Konuşma Dili nedir?
YAZI DİLİ VE KONUŞMA DİLİ
- Yazı Dili
Yazıda kullanılan ortak dile yazı dili denir. Edebiyat, kültür, kitap dili olarak da bilinir. Bir uygarlık dili olan yazı dili ulus bilincine ulaşmamış topluluklarda bulunmaz. Devletlerin yazışma dili olan yazı dilinde bütün coğrafya için geçerli olan kurallar vardır. Yazı dili yapma bir özelliğe sahiptir. Bir ülkede özlenen bütün bir coğrafyada yazı dilinin esas alınmasıdır. Dil bilgisi kuralları ve noktalama işaretleri yazı dilinde önemli özelliklerdir. Bizim yazı dilimiz Milli Edebiyat Döneminde benimsenen "İstanbul Türkçesi"dir.
Örnek
Mustafa yarın Ankara'ya gidecek.
Yukarıdaki cümle yazı dili ve konuşma dili açısından incelendiğinde sözcük ve eklerin yerinde kullanılmış olması cümlenin yazı diliyle oluştuğunun göstergesidir.
Günlük dil olarak da adlandırılır. Yöreden yöreye değişen ortak kullanımı olmayan dildir. Denetleme aracı olmayan konuşma dili doğal bir özellik taşır. Konuşma dilinin her zaman yazı diline yakın olması tercih edilir. Konuşma dilinde sözcüklerin orijinalliği kaybolmuştur. Bir ülke sınırları içerisinde tek yazı dili olmasına karşın birden fazla konuşma dili olabilir.
Örnek
"Yapacağız" kelimesi konuşma dilinde, "yaparık, yaparığ, yapağ yapcağız…" gibi biçimlerle karşımıza çıkabilmektedir.
Yazı dili ile Konuşma Dili Arasındaki Farklar
- Yazı dili, ortak özelliklere; konuşma dili, bölgesel özelliklere sahiptir.
- Yazı dili, kurallar çerçevesinde şekillenirken, konuşma dilinde kurallar esas alınmaz.
- Yazı dili, resmi özellik taşır, konuşma dilinin resmi olma zorunluluğu yoktur.
- Yazı dili, yapma olup bir şekil vermeyle oluşur. Konuşma dilinde doğallık, kendiliğinden oluşma esastır.
- Yazı dili, konuşma diline göre daha yaygındır.
- Yazı dili, öğrenmeyle, konuşma dili, daha çok farkına varılmadan çevreden edinilir.
- Yazı dili, daha çok okul vb. yerlerde, konuşma dili, sokakta, ev ortamında öğrenilir.
- Yazı dili, konuşma diline göre daha kalıcıdır ve daha az değişir.
