Örnek 1:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Dünyada en çok yağış alan bölge burası.
B) Ürettiklerinin çoğunu komşu ülkelere satıyorlar.
C) Bu toprakların büyük bir bölümü ormanlarla kaplı.
D) Ülkenin kuzeyinde elde edilen ürünlerin yarısından fazlasını elma oluşturuyor.
E) Ekonomileri daha çok, yetiştirdikleri hayvancılığa dayalı.
(2003 – ÖSS)
Çözüm:
E seçeneğinde “yetiştirdikleri hayvancılığa” sözünde anlatım bozukluğu vardır. Çünkü hayvancılık, yetiştirilmez yapılır. Cümleden “yetiştirdikleri” sözcüğü çıkarılarak anlatım bozukluğu giderilebilir.
Cevap E
Örnek 2:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Buluştukları zaman sanattan, edebiyattan konuşuyor kimi sanatçıları eleştiriyorlardı.
B) Ortada, karamsar olmayı gerektirecek bir durum yoktu.
C) Bu kitapları okumak, çocuğun ufkunu genişletiyor, ona farklı dünyaların kapılarını açıyordu.
D) Bu, kendi resimleri için açtığı ilk kişisel sergisi olacağı için çok heyecanlıydı.
E) Çok yorgun olduğu için o akşam erkenden yatmak istedi.
(2002 – ÖSS)
Çözüm:
D seçeneğinde “kişisel” sözcüğünün içinde “kendi” sözcüğünün anlamı bulunduğundan, gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır.
Cevap D
Örnek 3:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Çevremizdeki kişilerle kuracağımız ilişkilerde özenli olmalıyız.
B) Sorunların, bütün yönleriyle ele alınması iyi olur.
C) Bu alanda başarıya ulaşanların sayısı oldukça azdır.
D) Araştırmalar, eldeki bilgilerin doğru olmadığını kanıtlıyor.
E) Bu konudaki iftiralar tamamen uydurmadır.
(2003 – ÖSS)
Çözüm:
E seçeneğinde “iftiralar” sözcüğünün içinde “uydurma” anlamı bulunduğundan, gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır. Cümle, “Bu konudaki söylentiler tamamen uydurmadır.” şeklinde düzeltilebilir.
Cevap E
Örnek 4:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Sanayide gelişmiş ülkelerde, bu tür sorunlar hızla çözülüyor.
B) Düzenlenen toplantı ve törenlerde bütün öğrenciler görev alıyor.
C) Bu konuda yapılan açıklamaların anlaşılmayacak bir yanı bulunmuyor.
D) Kurumda çalışanların başarısının, bu koşullara bağlı olduğu düşünülüyor.
E) Teknoloji ne kadar artarsa da el emeğinin önemi azalmıyor.
(2002 – ÖSS)
Çözüm:
E seçeneğinde “artarsa” sözcüğü yanlış kullanılmıştır. Çünkü teknoloji artmaz, gelişir veya ilerler. Dolayısıyla yanlaş anlamda sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek için “artarsa” sözcüğü yerine “gelişirse” veya “ilerlerse” sözcüklerinden biri getirilmelidir.
Cevap E
Örnek 5:
Alınan bu karar, savaşta askerin daha çok ölmesine yol açtı.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdaki değişikliklerin hangisiyle giderilebilir?
A) “bu” sözcüğü atılarak
B) “daha çok” sözü “askerin” sözcüğünden önce kullanılarak
C) “yol açtı” sözü yerine “neden oldu” sözü getirilerek
D) “alınan” sözcüğü atılarak
E) “savaşta” sözcüğü “askerin” sözcüğünden sonra kullanılarak
(1999 – İPTAL)
Çözüm:
Verilen cümlede, bir sözcüğün yerinde kullanamamasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Bu cümlede “çok” sözcüğüyle anlatılmak istenen “askerin daha çok ölmesi” değil, (sayıca) çok askerin ölmesi”dir. Cümle “Alınan bu karar, savaşta daha çok askerin ölmesine yol açtı.” şeklinde düzeltilebilir.
Cevap B
Örnek 6:
Elbette onunla birlikte gitmiş olabilirler.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öğe eksikliği
B) Özne – yüklem uyuşmazlığı
C) Öznenin belirtilmemiş olması
D) Aynı anlama gelen sözcüklerin birlikte kullanılması
E) Anlamca çelişen sözcüklerin birlikte kullanılması
(1996-ÖSS)
Çözüm:
Verilen cümlede, anlamca çelişen sözlerin bir arada kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. Bu cümlede “Elbette” sözcüğü kesinlik bildirirken, “olabilirler” sözcüğü cümleye olasılık anlamı katmaktadır.
Cevap E
Örnek 7:
Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse, ölüme hatta sara nöbetlerine yol açabilir.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu, aşağıdakilerin hangisiyle giderilebilir?
A) “sara nöbetlerine” sözü ile “ölüme” sözcüğü yer değiştirilerek
B) “yol açabilir” yerine “neden olabilir” sözü getirilerek
C) “sara” sözcüğü kaldırılarak
D) “zarı” yerine “zarının” sözcüğü getirilerek
E) “edilmezse” yerine “edilmediğinde” sözcüğü getirilerek
(1990-ÖSS)
Çözüm:
Verilen cümledeki sıralanışa göre “sara nöbetleri” “ölüm”den daha korkunç bir olaymış izlenimi verilmektedir. Cümle, “Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse, sara nöbetlerine hatta ölüme yol açabilir.” şeklinde düzeltilebilir.
Cevap A
Örnek 8:
Aşağıdakilerin hangisinde, anlam belirsizliğini gidermek için cümlenin başına bir şahıs zamiri getirmek gerekir?
A) Adana’ya yerleştiklerini duydum.
B) Yeni aldığın elbiseyi çok beğendim.
C) Önerdiğin romanı henüz okuyamadım.
D) Yarışmada birinci olduğuna sevindim.
E) Sınava İstanbul’da girmek istiyorum.
(1991 – ÖYS)
Çözüm:
D seçeneğinde, yarışmada kimin birinci olduğu belli değildir. Cümlenin başına “senin” adılı da getirilebilir “onun” adılı da. Dolayısıyla bu cümledeki anlatım belirsizliğini gidermek için cümlenin başına bir kişi adılı getirilmelidir.
Cevap D
Yorumlar (0)
@name kişisine cevap olarak
Yorumunuz başarılı bir şekilde gönderilmiştir. Editörlerimizin onayının ardından yayınlanacaktır!
