İlgi zamiri, ilgi zamiri ki, ilgi adılı, ilgi adılı ki, zamirler, adıllar

İLGİ ADILI (ZAMİRİ) -ki

Konumuz: İlgi zamiri, ilgi zamiri ki, ilgi adılı, ilgi adılı ki, zamirler, adıllar.

» İlgi adılı belirtili ad tamlamalarında tamlananın yerini tutabilir:

benim kalemim > benimki
onun eli > onunki 

Türkçede üç tane "ki" vardır: "ki", "-ki", "-ki" 

a. "ki" Bağlacı

» Yalnızca "ki" biçimi vardır.

» Kendinden önceki ve sonraki sözcüklerden ayrı yazılır.

» Türkçe değil, Farsça bir bağlaçtır ve Türkçe cümle yapısına aykırı olarak kullanılır.

» "ki" ile başlayan bir ara cümle asıl cümlenin içinde kısa çizgiler arasında verilebilir:

Bu ezanlar -ki şahadetleri dinin temeli-
Yağmur yağmadı ki mantarlar ortaya çıksın.
Atatürk diyor ki: ...
Bir şey biliyor ki konuşuyor.
Ben ki hep sizin için çalıştım.
Sınavı kazanabilir miyim ki...
Baktım ki gitmiş.

 b. "-ki" İlgi Zamiri

» Ek halindeki tek zamirdir.

» Eklendiği sözcüğe bitişik yazılır ve bir adın (tamlananın) yerini tutar.

» Büyük ve küçük ünlü kurallarına uymaz; sadece -ki şekli vardır: 

senin kalemin > seninki,
Ali'nin eli > Ali'ninki,
onun düşüncesi > onunki... 

c. "-ki" Yapım Eki

»  Adlara eklenerek yer ve zaman bildiren sıfatlar türeten ektir.

» Zaman bildiren sözcüklerin sonuna doğrudan eklenirken, yer bildiren sıfatlar türetirken "-dE" hal ekiyle birlikte kullanılır.

» Yalnızca -ki ve az da olsa -kü şekilleri vardır: 

bu yılki sınav,
yarınki maç,
dünkü film,
bugünkü aklım...
masadaki kitaplar,
duvardaki saat,
evdeki hesap... 

Dilbilgisi hakkındaki yazıları okumak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.
Dilbilgisi

Yorumlar (0)