"С с" ЛАТЫН ӘРПІНІҢ ТҮРКІШІЛ ТҰРҒЫДАН АРТЫҚШЫЛЫҒЫ
"С с" ЛАТЫН ӘРПІНІҢ ТҮРКІШІЛ ТҰРҒЫДАН АРТЫҚШЫЛЫҒЫ
KAZAK TÜRKÇESİ
02.09.2018, 22:34 05.07.2019, 08:08

Kazak Türkçesi, Kazakça, Kazakça Dersler
Kazakçanın temel kurallarını görsel haline getirerek ilginize sunduk.
Yararlı olması dileğiyle... Derleme (galeriye) tıklayınız.
"С с" ЛАТЫН ӘРПІНІҢ ТҮРКІШІЛ ТҰРҒЫДАН АРТЫҚШЫЛЫҒЫ
Ш → С vs Ş

Ескере кетелік, латынға көшудегі іргелі мақсатымыз — басқа түркітілдес халықтарға алақан жайып олардың тәжірибелерін сіңіру емес. Біздің көздеуіміз керек нысана — қазақтың жаңа әліпбиі. Қазақтың тіліне, сөйлеу мәнеріне барынша ыңғайлы жүйе құру — ұранымыз.
Ісімізден байқасаңыз, сол қазақ әліпбиін құруда біз таза түркілік ұстанымдарды елемей қоймадық. Латын әліпбиіне көшу арқылы түркі бауырларымызбен жақындай түсу мардымды саналса, бұл қырдан да біз үшін "С с" әрпі "Ş ş"/"Š š" әрпінен басым екені айқын.
Дәлелдеуімізде сүйенетін тіл — түрік тілі. Түркі халықтарының бірлігі үшін өткен ғасырдан бері атқарған рөлін және сөйлеушілерінің таралу ауқымын ескере, түрік тілінің бұл мысалдарда қолданылғаны — орынды шешім.
Осы орайда назарыңызға сәйкесінше "Қазақпараттық" және KGN-дік нұсқаларда жазылған сөздерді ұсынамыз. Барша дерлік аналогияларда, қазақ тіліндегі Ш /ʃ/ түрік тіліндегі Ç /t͡ʃ/ және С /d͡ʒ/ әріптеріне сай келеді.
Мысалдар тәртібі келесі: кирилше — ҚазАқпарат — KGN — Түрікше (кирилше транскрипция)
1. Сөз түбірлері:
Аш — Aş — Ac — Aç [ач]
Кеше — Keşe — Kece — Gece [гедже]
Ошақ — Oşaq — Ocak — Ocak [оджак]
Пышақ — Pışaq — Pıcak — Bıçak [бычак]
Ширек — Şïrek — Ciyrek — Çeyrek [чейрек]
2. Етістікке жалғанатын қосымшалар (-acak, -ecek):
Болашақ — Bolaşaq — Bolacak — Olacak [оладжак]
Келешек — Keleşek — Kelecek — Gelecek [геледжек]
Берешек — Bereşek — Berecek — Verecek [вереджек]
3. Зат есімге жалғанатын қосымшалар (-cı, -ci, -ca, -ce):
Басшы — Basşı — Bascı — Başçı [башчы]
Арапша — Arapşa — Arapca — Arapça [арапча]
Үйренуші — Üyrenwşi — Üyreniwci — Öğrenci [өөренджі]
Сатушы — Satwşı — Satıwcı — Satıcı [сатыджы]
Түркіменше/Түрікпенше — Türkimenşe/Türikpenşe — Türkimence/Türikpence — Türkmence [түркмендже]
Дәл осы үлгідегі мысалдар саны бастан асады. Қай әріппен жазылған қазақ сөзін орташа түрік азаматы немесе азаматшасы тезірек түсінеді?
Ескерту: біз ешқалай түрік тілін үлгі етіп тұрған жоқпыз, көздегеніміз — "түркі бірыңғайлығын" қалайтын адамдарға, дәл сол "түркі бірыңғайлығына" Ş-ны не Š-ны емес, ал С-ны қолдана жетеріміздің мүмкіндігі басым екенін көрсету.
Kazakça Ay Adları, Kazakca Kün Attarı
★ SÖZEKTİ ★
• В Турции изъяли тему эволюции из школьной программы.
• В Казакстане готовится закон, защищающий права атеистов.
• В Турции начались обсуждения касательно возвращения к арабской письменности.
• Казакстан планирует начать переход на латиницу со следующего года.
KAZAKÇA İLE İLGİLİ TÜM YAZILARI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ:
Kazak Türkçesi, Kazakça, Türk Lehçeleri, Türk Lehçeleri, kazakça öğreniyorum, kazakça alfabe, kazakça çeviri, kazakça cümleler, kazakça günlük kelimeler, kazakça kelimeler ve anlamları, kazakça gramer, kazakça Türkçe sözlük indir
TÜRK DESTANLARI KOLAY ERİŞİM ÇİZELGESİ
- Yaratılış destanı, Alp Er Tunga destanı, Şu destanı
- Oğuz Kağan destanı, Attila destanı, Ergenekon destanı
- Bozkurt destanı, Göç destanı, Türeyiş destanı
- Battal Gazi destanı, Köroğlu destanı, Satuk Buğra Han Destanı
- Manas Destanı, Cengiz Han Destanı (Cengizname)
- Timur Destanı, Edige Destanı, Danişmend Gazi Destanı
- Battal Gazi Destanı, Köroğlu Destanı, Türk Destanlarında Motifler
- Türk Destanları Ders Notları, Dünya Destanları Ders Notları
- Destanlarla ilgili tüm yazılar için tıklayınız.
- Tarihle ilgili tüm yazılar için tıklayınız: Tarih Konuları