TÜRKMENCE, TÜRKMEN TÜRKÇESİ DERSLERİ, TÜRKMENCE DERSLER 1

TÜRKMENCE, TÜRKMEN TÜRKÇESİ DERSLERİ, TÜRKMENCE DERSLER

Türkmen Abecesi

Aa, Bb, Çç, Dd, Ee, Ää, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Žž, Kk, Ll, Mm, Nn, Ňň, Oo, Öö, Pp, Rr, Ss, Şş, Tt, Uu, Üü, Ww, Yy, Ýý, Zz.

Türkçeden farklı olan ek sesler:

ä: açık e

j: c

ž: j

ň: genizsi n

w: v

ý: y

y: ı

Dilbilgisi

Zamirler

1-Şahıs Zamirleri

Türkmence şahıs zamirleri aşağı yukarı Türkiye Türkçesindeki gibidir:

Men, sen, ol, biz, siz, olar

Yönelme hâl çekimi:

maňa, saňa, oňa

2-İşaret Zamirleri

Türkmence işaret zamirleri şunlardır: Bu, şu, ol, şol.

Çekimli hallerde;

"Bu" işaret zamiri "m" ile başlar.

Ek ile zamirlerin aralarına "n" sesi girer.

Yönelme hallerinde ise n>ň değişmesi olur.

muny: bunu, muňa: buna, onuň: onun

Fiiller

Şimdiki zaman (Häzirki zaman)

-ýar, -ýär Şimdiki Zaman Eki + Şahıs Ekleri

Şimdiki Zaman

Olumlu Olumsuz

gelýärin geliyorum okaýaryn okuyorum gelmeýärin gelmiyorum okamaýaryn okumuyorum

gelýärsiň geliyorsun okaýarsyň okuyorsun gelmeýärsiň gelmiyorsun okamaýarsyň okumuyorsun

gelýär geliyor okaýar okuyor gelmeýär gelmiyor okamaýar okumuyor

gelýäris geliyoruz okaýarys okuyoruz gelmeýäris gelmiyoruz okamaýarys okumuyoruz

gelýärsiňiz geliyorsunuz okaýarsyňyz okuyorsunuz gelmeýärsiňiz gelmiyorsunuz okamaýarsyňyz okumuyorsunuz

gelýärler geliyorlar okaýarlar okuyorlar gelmeýärler gelmiyorlar okamaýarlar 

Geniş zaman (Nämälim geljek zaman)

Geniş Zaman

Olumlu Olumsuz

gelerin gelirim okaryn okurum gelmerin gelmem okamaryn okumam

gelersiň gelirsin okarsyň okursun gelmersiň gelmezsin okamarsyň okumazsın

geler gelir okar okur gelmez gelmez okamaz okumaz

geleris geliriz okarys okuruz gelmeris gelmeyiz okamarys okumayız

gelersiňiz gelirsiniz okarsyňyz okursunuz gelmersiňiz gelmezsiniz okamarsyňyz okumazsınız

gelerler gelirler okarlar okurlar gelmezler gelmezler okamazlar okGelecek zaman (Mälim geljek zaman)

Türkmence gelecek zamanda şahıslara göre fiil çekimi yoktur. Bunun yerine zamirler kullanılır.

Gelecek Zaman

Olumlu Olumsuz

men geljek geleceğim men okajak okuyacağım men geljek däl gelmeyeceğim men okajak däl okumayacağım

sen geljek geleceksin sen okajak okuyacaksın sen geljek däl gelmeyeceksin sen okajak däl okumayacaksın

ol geljek gelecek ol okajak okuyacak ol geljek däl gelmeyecek ol okajak däl okumayacak

biz geljek geleceğiz biz okajak okuyacağız biz geljek däl gelmeyeceğiz biz okajak däl okumayacağız

siz geljek geleceksiniz siz okajak okuyacaksınız siz geljek däl gelmeyeceksiniz siz okajak däl okumayacaksınız

olar geljek gelecekler olar okajak okuyacaklar olar geljek däl gelmeyecekler olar okajak däl okumayacaklar

Görülen geçmiş zaman (Öten zaman)

Görülen Geçmiş Zaman

Olumlu Olumsuz

geldim geldim okadym okudum gelmedim gelmedim okamadym okumadım

geldiň geldin okadyň okudun gelmediň gelmedin okamadyň okumadın

geldi geldi okady okudu gelmedi gelmedi okamady okumadı

geldik geldik okadyk okuduk gelmedik gelmedik okamadyk okumadık

geldiňiz geldiniz okadyňyz okudunuz gelmediňiz gelmediniz okamadyňyz okumadınız

geldiler geldiler okadylar okudular gelmediler gelmediler okamadylar okumaTürkmencenin imlasına bağlı olarak:

Üçüncü şahıslarda görülen geçmiş zaman eki her zaman -dy, -di şeklinde yazılır.

gördi, gördiler

İki ya da daha fazla heceden sonra tüm şahıslarda bu durum görülür.

düşündim, düşündiň, düşündi, düşündik, düşündiňiz, düşündiler

Öğrenilen geçmiş zaman

Öğrenilen geçmiş zaman I

Olumlu Olumsuz

gelipdirin gelmişim okapdyryn okumuşum gelmändirin gelmemişim okamandyryn okumamışım

gelipdirsiň gelmişsin okapdyrsyň okumuşsun gelmändirsiň gelmemişsin okamandyrsyň okumamışsın

gelipdir gelmiş okapdyr okumuş gelmändir gelmemiş okamandyr okumamış

gelipdiris gelmişiz okapdyrys okumuşuz gelmändiris gelmemişiz okamandyrys okumamışız

gelipdirsiňiz gelmişsiniz okapdyrsyňyz okumuşsunuz gelmändirsiňiz gelmemişsiniz okamandyrsyňyz okumamışsınız

gelipdirler gelmişler okapdyrlar okumuşlar gelmändirler gelmemişler okamandyrlar okumamışlar

Yorumlar (0)