Eski Uygur Türkçesi Metinleri 3
Eski Uygur Türkçesi Metinleri 3
Uygur Türkçesi Metin III
KALYANAMKARA ET PAPAMKARA
(İYİ DÜŞÜNCELİ PRENSLE KÖTÜ DÜŞÜNCELİ PRENS)
XXVII
- ‘ WLWŞ P’RC’ TYKYN ‘WYCWN
uluş barça tigin üçün
ulus, hep birlikte prens için
- PWS’NWR YM’ X’N ‘YNC’
busanur yime ķan inçe
kederlenir. Yine han şöyle
- TYP YRLX Q’DY TYDW ‘WM’DYM
tip yarlıġ-ķadı tıdu umadım diyerek buyurdu: ‘‘Engellemeye gücüm yetmedi.
- ‘RKYM TWYK’M’DY ‘RKSYZ ‘YDWR
erkim tükemedi erksiz ıdur
kudretim yetmedi. İstemeksizin yolluyor-
- MN “MTY SYZ X’T’XL’NYNK
men amtı siz ķataġlanın͡g
- Şimdi siz zahmete katlanın,
- PYRL’ P’RYNK P’RYNK YYRCY
birle barın͡g barın͡g yirçi
beraber gidin. Gidin, kılavuz
- PWLWNK TYP YRLQ’DY “VYCX’
bolun͡g tip yarlıġķadı avıçķa
olun’’ diye konuştu. Yaşlı adamı
- Q’M’X T’PL’MYŞ ‘WYCWN YYRCY
ķamaġ taplamış üçün yirçi
herkes uygun gördüğü için kılavuz
Sözcük Çözümlemeleri
bar ‘var, mevcut’+ça [eşitlik durumu eki]
tıd- ‘engellemek’-u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -ma [olumsuzluk eki] -dım [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]
ıd- ‘göndermek’ < ı- ‘göndermek’ -d [fiilden fiil yapım eki; pekiştirme görevini görür]
-ur [geniş zaman eki] -men [1. tekil kişi eki]
ķat(a)ġ ‘katı, sert’< ķat- ‘katılaşmak; daralmak’ -(a)ġ [fiilden isim yapım eki] +la-
[isimden fiil yapım eki] -n [dönüşlülük eki] -(ı)n͡g [2. çoğul kişi emir eki]
XXVIII
- PWLTY ‘WL ‘WYDWN X’NKY X’N
boltı ol ödün ķan͡gı ķan
oldu. O zaman babası han
- TYKYNK’ S’PTY PYŞ YWZ ‘R’N
tiginke septi biş yüz eren-
prense gerekli donanımı verdi. Beş yüz adam-
- NYNK “ŞY SWVY KWYLWKY T’QY
nin͡g aşı suvı kölüki taķı
ın yemeği, suyu, yük hayvanı ve dahi
- N’ KRK’KYN “LQW TWYK’TY
ne kergekin alķu tüketi
bütün gerekli olanları tam ve eksiksiz
- PYRYP ‘WZ’TYP ‘WYNTWRDY
birip uzatıp öntürdi
vererek (onları) yola koyup uğurladı.
- ‘WL ‘WYDWN “YYX ‘WYKLY TYKYN
ol ödün ayıġ ögli tigin
Bu sırada Kötü Düşünceli Prens
- ‘YNYSY ‘YNC’ TYP S’QYNTY
inisi inçe tip saķıntı kardeşi şöyle düşündü:
- ‘WYKWM Q’NKYM ‘YCYM TYKYN K’
ögüm ķan͡gım içim tigin-ke
‘‘Annem ve babam (hep) ağabeyim prensi
Sözcük Çözümlemeleri
eren ‘adamlar’< er ‘adam’ +ninn͡g [tamlayan durumu eki]
öntür- ‘göndermek; uğurlamak’ < ön- ‘dışarı, öne çıkmak’ -tür [ettirgenlik eki] -di [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]
XXIX
- S’V’R MYNY “QL’YWR ‘RTY “MTY
sever meni aķlayur erti amtı
sever, benden nefret eder idi. Şimdi
- ‘YCYM T’LWY Q’ P’RYP ‘RDNY
içim taluy-ķa barıp erdini
ağabeyim okyanusa gidip (de) (büyük) inciyi
- K’LWRS’R T’QY “XRLX PWLX’Y
kelürser taķı aġırlıġ bolġay getirirse, daha da kıymetli olacak.
- MN T’QY ‘WCWZ PWLX’Y MN
men taķı uçuz bolġay men
ben (ise) daha kıymetsiz olacağım’’
- TYP S’QYNTY “MTY PYRL’
tip saķıntı amtı birle
diye düşündü. ‘‘Şimdi (ben de onunla) beraber
- P’R’YYN ‘WYTRW X’NKY X’N Q’
barayın ötrü ķan͡gı ķan-ķa
gideyim.’’ Sonra babası hana
- ‘YNC’ TYP ‘WYTWNTY ‘YCYM
inçe tip ötünti içim
şöyle hitap etti: ‘‘Ağabeyim
- TYKYN ‘WYLWM YYRK’ P’RYR
tigin ölüm yirke barır
prens ölüm ülkesine gidiyor.
Sözcük Çözümlemeleri
aķla- (<Çince âk) ‘kötü, iğrenç’ +la- ‘nefret etmek’[isimden fiil yapım eki] -(y)ur [3. tekil kişi geniş zaman eki]
XXX
- N’KLWK X’LYR MN TNKRYM
neglük ķalır men ten͡grim Ben niçin kalıyorum, haşmetlim?
- MN YM’ P’R’YYN ‘DKW YVLQ
men yime barayın edgü yavlaķ
Ben de gideyim. İyi (de) kötü (de)
- PWLS’R PYRL’ PWL’LYM TYP
bolsar birle bolalım tip
olsak, birlikte olalım. ‘‘ diye.
- YM’ X’NKY ‘WXWL XYLYNCY
yime ķan͡gı oġul ķılınçı Ancak babası oğlunun ahlâkı
- YVL’Q ‘WYCWN SVMZ ‘RTY
yavlaķ üçün sevmez erti
kötü olduğu için onu sevmiyordu.
- ‘WYTRW P’RS’R P’RXYL TYP
ötrü barsar barġıl tip
Bunun üzerine: ‘‘Gideceksen git’’ diye
- YRLQ’DY ‘WL ‘WYDWN X’NKY
yarlıġķadı ol ödün ķan͡gı
buyurdu. Bu sırada babası
- X’N ‘WLWŞ PWDWN ‘YXL’YW SYQ
ķan uluş bodun ıġlayu sıķhan ve bütün halk ağlayıp sız-
Sözcük Çözümlemeleri
neglük ‘nasıl, niçin’ < ne ‘ne, hangi’ +gü [isimden isim yapım eki] +lük [isimden isim yapım eki]
edgü ‘iyi; yarar’ < ed ‘mal, değerli eşya’ +gü [isimden isim yapım eki]
XXXI
- T’YW ‘DKW ‘WYKLY TYKYNYK ‘WZ
tayu edgü ögli tiginig uz-
layarak İyi Düşünceli Prensi yola koy-
- ‘TY ‘WYNTWRWP T’LWY Q’
atı öntürüp taluy-ķa
up uğurlayarak okyanusa
- ‘YDTY L’R X’LTY T’LWY ‘WYKWZ K’
ıdtı-lar ķaltı taluy ögüz-ke
gönderdiler. Ne zaman ki okyanusa
- T’KYP YYTY KWYN TWRWP
tegip yitti kün turup
varıp ulaştı, (orada) yedi gün kalıp
- KMY Y’R’TY YYTY TYMYR SW
kemi yarattı yitti timir son
gemiyi donattı. Yedi zincirle
- KMY SWL’P TWRXWRDY YYTYNC
kemi solap turġurdı yittinç gemiyi bağlayıp, yerine sabitledi. Yedinci
- KWYN T’NK T’NKL’YWR ‘RK’N
kün tan͡g tan͡glayur erken
gün tan atarken
- ‘DKW ‘WYKLY TYKYN ‘WLWX KWYV
edgü ögli tigin uluġ küv-
İyi Düşünceli Prens heybetli da-
Sözcük Çözümlemeleri
sıķta- ‘ağlamak, sızlamak’ < sıġıt ‘hıçkırık, inilti’ +la- [isimden fiil yapım eki] -(y)u
[zarf-fiil eki]
uzat -’göndermek’ < uz ‘düz, doğru’ +a- ‘ileriye doğru gitmek’ [isimden fiil yapım eki]
-t [ettirgenlik eki] -tı [3. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]
yarat- ‘donatmak, hazırlamak’ < yara- ‘uygun olmak’ -t [ettirgenlik eki] -tı [3. tekil kişi belirli geçmiş zaman eki]
so ‘zincir’ (< Çince suǒ) +la- ‘zincirlemek’ [isimden fiil yapım eki] -p [zarf-fiil eki]
turġur- ‘durdurmak, sabitlemek’ < tur- ‘durmak’ -ġur [ettiegenlik eki] -dı [3. tekil kişi
belirli geçmiş zaman eki]
tan͡gla- ‘şafak sökmek’ < tan͡g ‘tan, şafak’ +la- [isimden fiil yapım eki] -(y)ur [3. Tekil kişi geniş zaman eki]
XXXII
- RWK TWQYTYP ‘YNC’ TYP
rüg toķıtıp inçe tip
vul (kös)ler çaldırıp şöyle
- YRLQ’DY T’LWY ‘WYKWZ K’
yarlıġķadı taluy ögüz-ke
ferman buyurdu: ‘‘Okyanusa
- KYRWR SYZL’R KYM ‘WYLWM
kirür sizler kim ölüm
açılıyorsunuz. Kim ölüm
- “D’Q’ QWRQS’R “ŞNW R’Q
adaķa ķorķsar aşnu-raķ
tehlikesi karşısında korkuya düşüyorsa önceden
- YWRYNKL’R MN SYZL’RNY KWYC
yorın͡glar men sizlerni küç-
çekip gitsin. Ben sizleri zor
- ‘P ‘YLYTM’Z MN ‘WYTRW
ep ilitmez men ötrü
kullanarak götürmüyorum.’’ Hemen sonrasında
- YRLXYN ‘YŞYDYP KYM
yarlıġın işidip kim buyruğunu işitmesine rağmen kimse
- N’NK ‘WNM’DY L’R KWYNYNK’
nen͡g ün[te]medi-ler künin͡ge
hiçbir ses çıkarmadı. Her gün
Sözcük Çözümlemeleri
toķıt- ‘vurdurmak, çaldırmak’ < toķ ‘vurma sesi’ +ı- [isimden fiil yapım eki] -t [ettirgenlik eki] -(ı)p [zarf-fiil eki]
aşnuraķ ‘daha önce, önceden’ < aş- ‘aşmak, geçmek’ -(ı)n [dönüşlülük eki] -u [kalıplaşmış zarf-fiil eki] +raķ [isimden isim yapım eki; karşılaştırma sıfatları yapar veya kök anlamını güçlendirir.]
yorı- ‘yürümek, gitmek’ -n͡glar [2. çoğul kişi emir eki]
küçe- ‘zorlamak, güç kullanmak’ < küç ‘güç, zor’ -e [isimden fiil yapım eki] -p [zarf-fiil eki]
ilit- ‘(yanına) almak, götürmek’ < il- ‘iliştirmek’ -(i)t [pekiştirme fonksiyonlu ettirgenlik eki] -mez men [1. tekil kişi olumsuz geniş zaman]
ünte- ‘seslenmek, bağırmak’ < ün ‘ün, ses’ +te- [isimden fiil yapım eki] -me [olumsuzluk eki] -diler [3. çoğul kişi belirli geçmiş zaman]
künin͡ge ‘her gün’ < kün ‘gün’ +i [3 tekil kişi iyelik eki] +n͡ge [yönelme durumu eki]
XXXIII
- MWNCWL’YW KWYVRWK TWXYP
munçulayu küvrüg toķıp
bu şekilde davul çalınarak
- YRLX YRLQ’P KYM N’NK ‘WYN
yarlıġ yarlıķap kim nen͡g ünferman salınmasına rağmen hiç kimse ses çıkar-
- T’M’S’R YYTYNC KWYN TMYR SW
temeser yittinç kün timir so
mayınca yedinci gün zincirleri
- “CTY T’MYR ‘YŞYX YWRYDY
açtı timir ışıġ yorıdı
açtı ve demir halatlar yürüdü.
- TYKYN XWTY ‘WYLWKY ‘WYCWN
tigin ķutı ülügi üçün
Prensin talihi ve kısmeti olduğu için
- “D’SYZ TWD’SZ X’C KWYN
adasız tudasız ķaç kün
kazasız belasız birkaç gün
- ‘YCYNT’ ‘RDNY LYK ‘WTRWQ
içinte erdini-lig otruķiçinde inci ada-
- X’ T’KDYL’R YYTY KWYN “NT’
ķa tegdiler yitti kün anta
sına ulaştılar. Yedi gün orada
Sözcük Çözümlemeleri
munçulayu ‘bu şekilde’ < bunçalayu < bu ‘işaret zamiri’ +n [zamir n’si] +ça [eşitlikeki]
+la- [isimden fiil yapım eki] -(y)u [zarf-fiil eki]
XXXIV
- TYNTYL’R YYTYNC KWYN T’NK
tıntılar yittinç kün tan͡g
dinlendiler. Yedinci gün harikulade,
- “DYNCYX ‘RDNY YYNCW K’MY K’
adınçıġ erdini yinçü kemi-ke
nadide incileri gemiye
- TWYK’KWC’ ‘WRWP .. TYKYN ...
tükegüçe urup .. tigin …
bitinceye kadar yükleyip … Prens …
- ‘YNC’ TYP YRLQ’DY “MTY MN
inçe tip yarlıġķadı amtı men
şu şekilde buyurdu: ‘‘Şimdi ben
- PW ‘RDNY PYRL’ P’RS’R MN
bu erdini birle barsar men
bu inci (hazinesiyle) yola çıkacak olursam
- Q’M’X TYNLYXL’RQ’ “RTWQ
ķamağ tınlıġlarķa artuķ
bütün canlılara ziyadesiyle
- “SX TWSW XYLW “WM’X’Y MN
asıġ tusu ķılu umaġay men
faydalı ve yararlı olamayacağım.
- SYZL’R P’RYNKL’R MN PW MWNTW
sizler barın͡glar men bu muntu-
Sizler gidiniz. Ben bura-
Sözcük Çözümlemeleri
tın- ‘dinlenmek, nefes almak’ -tılar [3. çoğul kişi belirli geçmiş zaman]
tüke- ‘bitmek, tükenmek’ -güçe [zarf-fiil eki; krş. Orhun Türkçesi, Ünite VII, Zarf-
Fiiller: -gInçA]
artuķ ‘artık, ziyade; aşırı derecede’< art- ‘artmak’ -uķ [fiilden isim yapım eki]
ķıl- ‘kılmak, yapmak’ -u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -ma [olumsuzluk eki] -ġay men [1. tekil kişi gelecek zaman]
muntuda ‘burada(n) < muntada < bu ‘işaret zamiri’ +n [zamir n’si] +ta [bulunma(-çıkma) durumu eki] +da [(bulunma -)çıkma durumu eki]
XXXV
- D’ YYKR’K CYNT’M’NY
da yigrek çintemeni
dan (hepsinden) değerli çintamani
- ‘RDNY “LX’LY P’R’YYN KYM
erdini alġalı barayın kim
incisini ele geçirmek için yola devam edeyim ki
- X’YW TYNLX L’RX’ TWYZW
ķayu tınlıġ-larķa tözü
(akla gelen) bütün canlılara tam (ve)
- TWYK’TY “SX TWSW XYLW ‘WS’R
tüketi asıġ tusu ķılu usar
eksiksiz (bir) fayda (ve) kazanç sağlayabile-
- MN ‘WYTRW Q’D’ŞY “YYX
men ötrü ķadaşı ayıġ
yim. Daha sonra, kardeşi Kötü
- ‘WYKLY TYKYNYK ‘WYTLP
ögli tiginig ötlep
Düşünceli Prense öğütler verip
- KMY TWTWZWP Y’NTRW ‘YDTY
kemi tutuzup yantru ıdtı
gemiyi emanet ederek geri gönderdi.
- TYKYN YYRCY “VYCX’ PYRL’
tigin yirçi avıçķa birle
Prens ile kılavuz ihtiyar
Sözcük Çözümlemeleri
yigrek ‘daha iyi, çok değerli’ < yig ‘yeğ, iyi’ +rek [karşılaştırma/pekiştirme eki]
al- ‘almak, ele geçirmek’ -ġalı [zarf-fiil eki; burada amaç foksiyonuyla]
ķıl- ‘kılmak, yapmak’ -u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -sar [şart eki] -men [1. tekil kişi eki]
yantru ‘geri; yine’ < yan- ‘dönmek’ -tur [ettirgenlik eki] -u [kalıplaşmış zarf-fiil eki]
XXXVI
- ‘YKYKW Q’LTY L’R ‘WL ‘WYDWN
ikigü ķaltı-lar ol ödün
ikisi (yalnız) kaldılar. O zaman
- ‘DKW ‘WYKLY TYKYN YYRCY “VYC
edgü ögli tigin yirçi avıç-
İyi Düşünceli Prens kılavuz ihtiyar-
- X’ XWLYN YYTYP YYTY
ķa ķolın yitip yitti
ın koluna girerek yedi
- KWYN PYLC’ PWXWZC’
kün bilçe boġuzça
gün (boyunca) bellerine, boğazlarına kadar
- SWVD’ YWRYP KWYMWŞLWK
suvda yorıp kümüşlüg
suda yürüyerek gümüş
- ‘WTRWQ Q’ T’XQ’ T’KDY YYRY
otruķ-ķa taġka tegdi yiri
adaya ve dağa ulaştı. (Buranın) toprağı ve
- QWMY “LXW KWYMWŞ ‘WYTRW
ķumı alķu kümüş ötrü
kumu tamamen gümüştendi. Sonra
- TYNTWRX’LY S’QYNTY ‘YNCYP
tınturġalı saķıntı inçip
(Prens yaşlı adama) soluk aldırmayı düşündü, çünkü
Sözcük Çözümlemeleri
ikigü ‘ikisi birlikte’< iki ‘2’ +egü [isimden isim yapım eki; topluluk sayıları yapar. krş.
Orhun Türkçesi, Ünite VI, Topluluk Sayıları]
yit- ‘yedmek, yedeğinde götürmek’ -(i)p [zarf-fiil eki]
bil ‘bel’ +çe [eşitlik durumu eki]
tıntur- ‘dinlendirmek’ < tın- ‘soluk almak’ -tur [ettirgenlik eki] -ġalı [zarf-fiil eki; burada sebep fonksiyonunda]
XXXVII
- “VYNCX’ “RWQY YYTTY
avınçķa aruķı yitti
ihtiyara yorgunluk çökmüş,
- KWYCY “LNKWDY T’PR’YW YWRYYW
küçi aln͡gudı tepreyü yorıyu gücü tükenmişti. Kımıldayıp yürümeye
- ‘WM’DY ‘WYTRW TYKYNK’ ‘YNC’
umadı ötrü tiginke inçe
mecali yoktu. Sonra Prense şöyle
- TYP ‘WYTWNTY ‘WXLWM MWNTW
tip ötünti oġlum muntu-
diyerek talepte bulundu: ‘‘Oğlum, bura-
- D’ ‘YN’RW ‘WYNKTWN YYNK’Q
da ınaru ön͡gtün yın͡gaķ
dan ileride doğu tarafında
- “LTWN T’X P’R KWYZWNWR MW
altun taġ bar közünür mü
altın dağ var, gözüküyor mu?
- KWYRWNK TYP TYDY “VYC
körün͡g tip tidi avıç-
Bakın! ‘‘ diye konuştu. İhti-
- Q’ ‘YNC’ TYP TYDY ‘WL “LTWN
ķa inçe tip tidi ol altun
yar şöyle sürdürdü: ‘‘ O altın
Sözcük Çözümlemeleri
aruķ ‘yorgun’< ar- ‘yorulmak’ -uķ [fiilden isim yapım eki] +ı [3. tekil kişi iyelik eki]
aln͡gu- ‘kötüleşmek, bozulmak’ < al- ‘ele geçirmek, geri almak’ -(ı)n͡g ‘kötü, fena’ [fiilden isim yapım eki] +u- [isimden fiil yapım eki] -dı [3 tekil kişi belirli geçmiş zaman]
tepre- ‘kımıldamak’ < tepir ‘kıpırtı sesi’ +e- [isimden fiil yapım eki] -(y)ü [zarf-fiil eki]
ınaru ‘öteye, ileriye’< ın +aru < ın +ġaru (< * in) ‘3. tekil kişi zamiri’ +gerü [yön gösterme eki] )
yın͡gaķ ‘yan; tarafında’ < yan͡gaķ
közün- ‘görünmek’ < *köz- ‘görmek’ -(ü)n [dönüşlülük eki] -ür [3. tekil kişi geniş zaman eki]
XXXVIII
- T’X Q’ T’KS’R SYZ KWYK
taġ-ka tegser siz kök
dağa ulaşırsanız, mavi
- LYNXW’ KWYRK’Y SYZ ‘WL
linxua körgey siz ol
lotus çiçekleri göreceksiniz. O
- LYNXW’ S’YW PYR’R “XWLWX
linxua sayu birer aġuluġ
lotusların her biri birer zehirli
- YYL’N P’R “XW TYNY ‘YR’QTYN
yılan bar aġu tını ıraķtın
yılandır. Zehirli solukları uzaktan
- “NCWL’YW KWYZWNR X’LTY
ançulayu közünür ķaltı öyle görünür ki sanki
- LYNXW’ S’YW TWYTWN TWYTR
linxua sayu tütün tüter-
her bir lotustan duman çıkıyor
- C’ ‘WL ‘RS’R
çe ol erser
gibidir. Bu ise
- ‘RTYNKW ‘LP ‘D’ TYTYR
ertin͡gü alp ada titir
son derece büyük tehlike demektir.
Sözcük Çözümlemeleri
aġu ‘zehir’ +luġ [isimden isim yapım eki; isimleri sıfatlaştırır]
ıraķ ‘uzak’ < ıra- ‘uzaklaşmak’ -ķ [fiilden isim yapım eki] +tın [çıkma durumu eki]
sayu ‘her, her biri’ < sa- ‘saymak’ -(y)u [kalıplaşmış zarf-fiil eki]
tütün ‘duman; is; buhar’ < tüt- ‘tütmek, is çıkarmak’ -(ü)n [fiilden isim yapım eki]
tüt- ‘tütmek’ -er [geniş zaman sıfat-fiili] +çe [eşitlik durumu eki]
XXXIX
- ‘WL LYNXW’ YWLWX YWXWRW
ol linxua yoluġ yoġuru
O lotus yolunu geçe-
- ‘WS’R SYZ ‘WYTRW LWW X’NY ‘RDNY
usar siz ötrü luu ķanı erdini-
bilirseniz, ardından ejderha hanının inci-
- LYK P’LYQ X’ WRDW Q’
lig balıķ-ķa ordu-ķa
li şehrine ve sarayına
- T’KK’Y SYZ ‘WL P’LYX T’KR’
teggey siz ol balıķ tegre
erişeceksiniz. O şehrin etrafında
- YM’ YYTY X’T Q’R’M ‘YCYNT’
yime yitti ķat ķaram içinte
ve yedi kat hendek içinde
- “LXW “XW LWX LWW L’R YYL’NL’R
alķu aġu-luġ luu-lar yılanlar
baştanbaşa zehirli ejderhalar ve yılanlar
- Y’TWR “NY YWXWRW ‘WS’R SYZ
yatur anı yoġuru usar siz
bulunur.Bunu geçebilirseniz
- ‘YCK’RW P’LYXQ’ KYRK’Y SYZ LWW
içgerü balıķķa kirgey siz luu
içeri şehre gireceksiniz. Ejderha
Sözcük Çözümlemeleri
yol ‘yol, güzergah’ +(u)ġ [belirtme durumu eki]
yoġur- ‘bata çıka yürümek’ < yoġ- ‘oğmak, çiğnemek’ -ur [ettirgenlik eki]-u u- ‘muktedir olmak’ [yardımcı fiili zarf-fiil eki ile asıl fiile bağlanmış birleşik fiil çekimi] -sar [şart eki] -siz [2. çoğul kişi eki]
teg- ‘erişmek, ulaşmak’ -gey siz [2. çoğul kişi gelecek zaman eki]
tegre ‘çevresinde’ < tegir- (< ten͡gir-) ‘çevirmek, döndürmek’ -e [kalıplaşmış zarf-fiil eki]
XL.
- X’NY NK’ KWYZWNK’Y SYZ ‘RDNY PWL
ķanı-n͡ga közüngey siz erdini bul-
hanının huzuruna çıkacaksınız. İnciyi bul-
- X’Y SYZ MN “MTY ‘WYLWR MN
ġay siz men amtı ölür men
acaksınız. Ben şimdi ölüyorum.
- SYZ Y’LNKWS XY’ X’LYR SYZ
siz yaln͡gus-ķıya ķalır siz
Siz yalnız kalacaksınız.
- TNKRYM QWRQM’NK PWS’NM’NK
ten͡grim ķorkman͡g busanman͡g
Hünkarım! Korkmayınız ve tasalanmayınız!
- ‘YS’N TWYK’L T’KK’Y SYZ
isen tükel teggey siz
Sağ salim (oraya) erişeceksiniz.
- ‘YNCYP X’YW KWYN PWRX’N
inçip ķayu kün burķan
Ola ki, bir gün Buda
- QWTYN PWLS’R MYNY TYTM’NK
ķutın bulsar meni tıtman͡g
saadetini bulursanız, beni mazide bırakmayın,
- ‘DKW KWYNY YWLCY YYRCY PWLWP
edgü köni yolçı yerçi bolup
iyi ve doğru bir rehber ve kılavuz (olmuş biri) olarak.
Sözcük Çözümlemeleri
yaln͡gus (< yalın͡guz)’yalnız’ +ķıya [isimden isim yapım eki; küçültme isimleri yapar]
ķut ‘kut, saadet, bereket’ +ı [3. tekil kişi iyelik eki] +n [iyelikten sonra gelen belirtme durumu eki]
tıt- ‘geride bırakmak, men etmek’-ma [olumsuzluk eki] -n͡g [2. tekil kişi emir eki]