EDEBİ AKIMLAR> Neoklasizm Nedir?

EDEBİ AKIMLAR> Neoklasizm Nedir?

EDEBİ AKIMLAR KOLAY ERİŞİM ÇİZELGESİ

• Edebi Akımların Özellikleri, Dadaizm, Egzistansiyalizm,
• Empresyonizm, Entüisyonizm, Fütürizm, Hümanizm
• Klasisizm, Kübizm, Natüralizm, Neoklasisizm
• Parnasizm, Postmodernizim, Realizm, Romantizm
• Sembolizm, Sürrealizm, Ekspresyonizm

DÜNYA EDEBİYATI

• Yunan-Latin Edebiyatı, İtalyan Edebiyatı, İngiliz Edebiyatı
• Alman Edebiyatı, İspanyol Edebiyatı, Amerikan Edebiyatı
• Fransız Edebiyatı, Rus Edebiyatı, Dünya Edebiyatı Genel
• Batı Edebiyatı Genel, Rönesans Edebiyatı

 Neoklasizm Nedir?

Neoklasisizm Antik Yunan ve Antik Roma dönemine ait tarzların yeniden canlandırılmasıyla ortaya çıkan bir akımdır. Bu akımın en önemli özelliklerinden biri önceki dönem olan Barok Sanatı’na ve aşırı süslemeciliğe duyulan tepkinin ortaya konulmasıdır.

1700’li yıllarda yapılan arkeolojik kazıların bu akıma önemli etkisi olduğu kabul edilmektedir. Bu kazıların önemli olanlarından bazıları Pompei’de yer almaktadır. Ayrıca James Stuart ve Nicholas Revett’in öncülük ettikleri Atina harabelerinin rölövesinin çıkarılması da bu hususta önemli aşamalardan birisi olarak kabul edilir. Bu akım ilk olarak İtalya’nın Roma şehrinde başladı, ardından barok ve rokoko akımlarının yaygın olarak bulunduğu Almanya gibi ülkelere sıçradı.

Neoklasisizm, 18. yüzyılın ikinci yarısında tüm Avrupa’yı etkisi altına alan bir sanat anlayışı ve tarzıdır. 18. yüzyılın ortalarında Barok ve Rokoko tarzlarının yapaylığına bir tepki ve antik çağ sanatına karşı yeni bir hayranlık başlamıştır. Bunda, özellikle 1738-1756 yıllarında İtalya’da Herculaneum ve Pom-pei’de yapılan arkeolojik kazıların, kazı buluntularının ve antik sanat yapıtlarının tanıtıldığı kitapların büyük etkisi olmuştur. Bütün bu gelişmelerin sonunda ortaya çıkan estetik akım ve sanat üslubu neoklasisizm diye tanınmış ve kısa sürede heykel, resim ve mimarlık sanatını etkisi altına almıştır.

Özellikle 16. ve 17. yüzyılların klasik örnekleri model alınmıştır. 18. yüzyılın ilk yarısından itibaren Avrupa sanatında belirgin bir değişim gözlenir. Barok anlayışa ve rokoko sanatın aşırı taşkın süslemeleri ile sembolik tavrına tepki olarak doğan bu sanat anlayışının amacı Barok öncesi dönemin saf kabul ettikleri sanat anlayışına dönmektir. Antik devir hayranlığının sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Bu akıma mensup sanatçılar için önemli olan çizgi ve form olup renkler ve ışık etkileri bütünüyle bir çizgi ve form bileşkesine bağlıdır. Antik form anlayışı her şeye hakimdir. Neoklasik anlayışı Fransız ihtilali ile çakışan bir ölçüde de Napolyon devrinin sanat anlayışı ölmüştür.

"Sanatın en arı kaynakları önümüze açılmaktadır. Bu kaynaklardan nasibini alabilenlere ne mutlu. Bizler için büyük olabilmenin taklit edilemez düzeye gelebilmenin tek yolu eskileri taklit etmektir" diyen Werke in der Malerei und Bildhauedrei Klasik Yunan heykeltıraşlığının soylu sadeliği ve huzur veren büyüklüğü telkin ettiği tezini savunmuştur. Bu aynı zamanda, Neo - Klasizm'in de kuralıdır. Neoklasik Stil'in kurucuları mevkiinde olan resim sanatçılarının örnek olarak gözleri önünde ancak, yunan vazoları üzerindeki resimlerle Pompei ve Hercılanum'da ortaya çıkarılan ikinci derecede önemli fresklerdir. Buna göre; resim sanatçıları Neoklasik kavramını zihinlerinde yaratmak zorunda idiler. O zamanki toplum, artık Fetes Galantes'lerin kır eğlencelerini konu edinmiş bulunan eserleri beğenmez olmuştu. İhtilâl fikri neo - klasik sanatın konu ve ifadelerinde yerini bulmalıydı. Yeni sanat ilkesi; sanatın herkes tarafından kolaylıkla anlaşılır olmasını, beşeri ideali, ruh yüceliğini güçlendirmesini ve yaşatmasını istiyordu. Resimde en geniş ölçüde açıklık elde edebilmek için desene büyük önem veriliyor; renk, boya ikinci plâna düşüyor ve ancak tuvalin konusunu anlatan deseni daha belirgin hale getirmek için kullanılıyordu. Konular genelde eski Yunan ve Roma ozanlarının, tarihçilerinin eserlerinden aktarılmıştır. Eski heykeltıraşlıktan esinlenerek, doğayı ya düzelterek ya da idealleştirerek ifade etmişlerdir. Aynı zamanda harekete önem vermişlerdir. Onlara göre gerçek resim sanatçısı tarihsel konuları değişik boyutlardaki tuvallerine aktaran sanatçılar olabilmekte idi.

Neoklasik Heykel

Heykel: Neoklasisist tarzda yapılan heykeller genellikle Eski Çağ Yunan heykellerinden esinlenmiştir. Barok Dönemde yapılan heykellerde görülen hareketlilik neoklasisist tarzda yapılan heykellerde yerini ağırbaşlı, sakin ve zarif bir görüntü ile özdeşleşen akıcı çizgiler ve belirgin biçimlere bırakmıştır.
Heykel yapımında malzeme olarak genellikle beyaz mermer kullanılmıştır.

Neoklasisizmin heykel, resim ve mimarlık alanında önde gelen sanatçıları ve eserleri:

Antonio Canova (Antonyo Kanova) (1757-1822): Venedik Akademisinde eğitim gören sanatçı yalnızca kendi ülkesi İtalya’da değil, tüm Avrupa’da neoklasisizm akımının en önemli yorumcusudur.
Roma’da Gavin Hamilton ve Jacques Louis David gibi sanatçılarla dostluklar kurmuş ve onlardan etkilenmiştir.
Sanatçının en önemli yapıtlarından birisi Napolyon’u barış dağıtıcısı Mars olarak gösteren heykeldir. Canova oldukça büyük boyutlarda yaptığı bu mermer heykelin başını daha önce yapmış olduğu bir Napolyon büstünden kopya etmiştir. Vücudun esin kaynağı ise antik dönemin çıplak tanrı heykelleridir.
Napolyon’un kız kardeşi Paolina Borghese (Polen Borgez)’e ait heykeller ile Cupido ve Psykhe (Küpid ve Pisike) Heykeli sanatçının diğer yapıtlarına örnektir. Yaptığı heykeller Yunan Helenistik heykellerinden etkilenmiştir.
Bertel Thorwaldsen (1770-1844)

Neoklasik heykelin önemli temsilcilerinden olan Danimarkalı sanatçının yapıtları, Yunan heykelinin Erken Klasik Dönemindeki heykellere benzer. Thorwaldsen, Yunan sanatının bu dönemini canlandıran ilk neoklasisist sanatçı olmaktadır.
Thorvaldsen’in önemli yapıtı mermerden yapılmış olan İason (Yason) Heykeli’dir. Mitolojik bir kahraman olan İa-son, kolunda altın postuyla betimlenmiştir.
Sanatçının diğer önemli yapıtları arasında İsa ve Havariler, Lord Byron Anıtı ile Ganimed ve Kartal sayılabilir.
Neoklasik Resim

Neoklasisist resimlerin konusunu tarihsel olaylar oluşturmuştur. Ayrıca bu tarzda yapılan resimlerde Yunan Mitolojisi de sıklıkla işlenmiştir. Neoklasisist resmin en önemli sanatçısı Fransız Jacques Louis David’dir.
Jacques Louis David (1748-1825)

David, sanatını klasik antikite üstüne temellendirmiştir. Onun klasisizmi doğayla, insan yaşamıyla ve toplumla yakından ilişkilidir. 1748 yılında Paris’te doğan David, Fransız Akademisinden kazandığı Roma Büyük Ödülü sayesinde Roma’daki Fransız Akademisine gitmiştir. Sanatçı burada kaldığı yıllarda doğadan, 16 ve 17. yüzyıl İtalyan ressamlarından, özellikle de antik sanattan etkilenerek çalışmalar yapmıştır. Antik heykel ve kabartmalardan desenler çizmiş ve bu desenlerde renkten, hacimden ve ışıktan arındırılmış biçimlerin yalınlığını vermeye çalışmıştır. Daha sonra Roma tarihi ile ilgili resimler yapmıştır.
Sanatçının en ünlü yapıtlarından birisi Horasların Yemini adlı tablodur. Resmin konusu, üç kardeşin vatanları uğruna sonuna kadar savaşmaya babalarının karşısında ant içmeleridir. Resimde figürler, kutu gibi bir mekâna yerleştirilmiş ve eğimli bir ışıkla aydınlatılmışlardır.
Büyük bir beğeni ve coşkuyla karşılanan bu tablo Avru-pa’daki resim sanatının daha sonraki gelişimini etkilemiştir.
Sanatçının diğer önemli yapıtları arasında Marat’ın Ölümü ve Sabinlerin Kaçırılışı sayılabilir.
Neoklasik Mimari

Neoklasik Dönemde mimari, Roman ve Yunan yapılarında görülen düzenli sistemleri benimsemiştir. Anıtsal yapı tarzı, simetri, belirli orantılı ölçüler ve özellikle cephe mimarisi bu dönem yapılarında tekrar önem kazanmıştır.

Neoklasik akımın önemli bazı sanatçıları ve eserleri şunlardır:
Andrea Palladio (Andre Palladiyo) (1508-1580): Roma’daki Eski Çağ yapılarını inceleyen İtalyan sanatçı, neoklasik mimarinin temellerini atmıştır. Vicenza’daki Rotondo Villası ile İtalya’daki Saint Giorgio Maggiore Kilisesi sanatçının önemli yapıtlarındandır.
Onun yapılarında görülen kolossal nizam uygulaması Rönesanstan 19. yüzyıla kadar tüm Avrupa yapılarında görülmüş, batılılaşma döneminde Türk mimarisinde de yaygın olarak kullanılmıştır.
Kolossal nizam, sütun veya payelerin cephede iki kat boyunca uzanması veya üst üste sıralanmasıdır.
Neoklasisizmin mimarideki önemli bir temsilcisi de ABD’nin üçüncü başkanı Thomas Jefferson (Tamıs Cefırsın) (1743-1826)’dır. Monticello’daki evi, sanatçının önemli bir yapıtıdır.
Bunlar dışında, Neoklasik Dönemde yapılan iki önemli yapıttan birisi Berlin’deki Brandenburg Kapısı, diğeri ise Pariste Etual Meydanı’ndaki Zafer Kemeri’dir.

Neo Klasik Akımının Öncüleri

• Jacques Louis David (1748-1825) Fransız
• Jean Pomuste Dominique Ingres (1780-1867) Fransız
• Marie - Guillemine Benoist (1768-1826) Fransız
• Anne Louis Girodet de Roucy Trioson (1767-1824) Fransız
• Adélaide Labille - Guiard (1749-1803) Fransız
• Antonio Cannova (1757-1822)
• Andrea Appiani (1754-1817) Italyan
• Johan Gottfri Schadow (1764-1860)
• Anselm Feuerbach (1829-1880) Alman
• Angelica Kaufman (1741-1807) Isviçre
• Nicolai Abildgaard (1743-1809) Danimarka
• Christoffer Wilhelm Eckersberg (1783-1853) Danimarka
• James Barry (1741-1806) Irlanda
• Karl Briullov (1799-1852) Rus

Edebi Akımlar Test-1

1. —- kuramcısı olan Boileau, —- adlı yapıtında, "Akıl ve mantığı seviniz, eserleriniz görkem ve değerini ondan alsın." diyerek bu akımın en önemli özelliklerinden olan akıl ve sağduyu egemenliğini gözler önüne sermiştir.

Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Klasisizmin – Şiir Sanatı

B) Sembolizmin – Kötülük Çiçekleri

C) Romantizmin – Cromwell

D) Realizmin – Madam Bovary

E) Hümanizmin – Denemeler

2. Bu akım, parnasyenlerin şiirden kovduğu duygu ve hayali şiire geri getirmiştir. Birtakım simgelerin arkasına saklanarak, anlamı herkese göre değişebilen kapalı bir şiir anlayışını benimsemiştir.

Parçada tanıtılan edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sürrealizm B) Sembolizm C) Romantizm D) Fütürizm E) Klasisizm

3. Emile Zola'nın kurucusu olduğu ve realizm akımının aşırı bir devamı sayılan edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Natüralizm B) Parnasizm C) Sembolizm D) Klasisizm E) Egzistansiyalizm

4. Eski Yunan ve Latin kaynaklarına bağlı kalarak bu kaynaklardan beslenen akımın sanatçıları, erdem ve ahlak unsurlarına büyük önem vermişlerdir. Anlattıkları karakterlerdeki mükemmeliyetçiliği yazı dillerine de yansıtmışlar, konuyu kusursuz bir dille ortaya koymaya özen göstermişlerdir.

Yukarıda sözü edilen sanatçılar, hangi edebiyat akımına bağlı olabilirler?

A) Romantizm B) Natüralizm C) Sürrealizm D) Klasisizm E) Sembolizm

I. Freud'un psikanaliz görüşünden yararlanırlar.

II. Gelenek ve yasalara sıkı sıkıya bağlıdırlar.

III. Bilinci ve aklı değil bilinçaltını esas alırlar.

IV. Dil ve anlatımda anlaşılır olmayı önemsemezler.

V. Şiirde rüyaya benzeyen bir dünya yaratırlar.

5. Yukarıda verilen bilgilerden hangisi sürrealist sanatçıların özelliklerinden biri değildir?

I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı söz konusudur?

A) Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler, realist bir yazar olan Dostoyevski'nin ünlü yapıtlarındandır.

B) Romantizmde, klasisizmde ihmal edilen doğaya karşı büyük bir sevgi gösterilir.

C) Corneille, Moliere, Racine klasik akımın temsilcilerindendir.

 D) Natüralizm, Darwinci doğa anlayışının ilkelerini edebiyata uygulayarak gelişmiştir.

E) Sembolistler, şiirde anlaşılır olmaya özen göstermişlerdir.

7. (I) 19. yüzyılın ilk yarısında romantizme tepki olarak doğan realizm, dış dünyayı olduğu gibi anlatmayı amaçlayan bir edebiyat akımıdır. (II) Akımın sanatçıları romantizmin hayalci görüşlerini reddederek, gözlemlerine kendi duygularını karıştırmadan yazmışlardır. (III) Kişileri tanıtırken onların yaşadığı doğal ve sosyal çevreyi de en ince ayrıntısına dek incelemişlerdir. (IV) Anlatıma fazlaca değer vermeyen realist sanatçılar toplumsal faydayı esas almışlardır. (V) Akımın romantizme üstünlüğünü G. Flaubert'in "Madame Bovary" adlı romanıyla ortaya koymuşlardır.

Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

8. İnsanın önce var olduğunu, ardından kendi benliğini, kimliğini kendisinin yarattığını söyleyerek "varlık"ın "öz"den önce geldiğini savunan edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Empresyonizm

B) Sürrealizm

C) Egzistansiyalizm

D) Fütürizm

E) Ekspresyonizm 

9. Edebiyat akımları birbirlerine tepki niteliğinde ortaya çıkmıştır. Örneğin romantizm (I)klasisizme, realizm (II)romantizme, parnasizm (III)realizme, (IV)sembolizm (V)parnasizme, tepki olarak doğmuştur.

Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

10. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi romantizmin temsilcileri arasında yer almaz?

A) Lamartine

B) J. J. Rousseau

C) Goethe

D) La Fontaine

E) Schiller

11. Romantizmle ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi doğru değildir?

A) Akıl yerine duygu önemsenmiştir.

B) İnsan değişmeyen yönleriyle ön plana çıkarılmış, çevre göz ardı edilmiştir.

C) V. Hugo, bu akımın kurucusu ve kuramcısı kabul edilir.

D) Klasisizmin tüm kural ve biçimleri yıkılmıştır.

 E) Karşıtlıklar ve tesadüf olay akışını sağlayan önemli unsurlardır.

12. Romancı, bilimsel determinizm yöntemiyle incelediği olayları aktarırken kendi kişiliğini gizlemiş ve bu yolla sanatını toplum için kullanmıştır.

Burada sözü edilen romancı, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir?

A) Romantizm

B) Sembolizm

C) Parnasizm

D) Natüralizm

E) Fütürizm

13. Aşağıdakilerden hangisi parnasizmin bir özelliği değildir?

A) Realizmin şiirdeki yönünü temsil eder.

B) Şiir, öznellikten nesnelliğe açılan bir yol izler.

C) T. Gautier, Banville önemli temsilcilerindendir.

D) Şiir, saf güzellik olarak algılanmıştır.

E) "Sanat, toplum içindir." ilkesi benimsenmiştir.

14. Sanatçı, dış dünyada gördüğü varlığın realist yönünü değil kendisinde uyandırdığı izlenimlerini anlatmıştır. Bu nedenle sanatçının anlattığı dış dünya değil, dış dünyadaki varlıkların hayale bürünmüş izlenimleridir.

Bu parçada sözü edilen sanatçı, hangi edebiyat akımına bağlı olabilir?

A) Romantizm

B) Klasisizm

C) Parnasizm

D) Natüralizm

E) Empresyonizm

15. Aşağıdakilerden hangisi sembolizmin özelliklerinden biri değildir?

A) Şiirde gerçekliğe tepki olarak doğmuş bir akımdır.

B) Şiirde anlamın açık oluşuna karşı çıkar, bunun düzyazıya ait bir özellik olduğunu savunur.

C) Bu akımda sanatçı, gördüğünü değil, sezdiğini; doğayı değil izlenimlerini anlatır.

D) Yunan mitolojisi yerine Hıristiyanlık mucizelerini ve ulusal efsaneleri konu edinir.

E) Şiirde, musikiyi ve iç ahengi ön plana çıkarır.

16. Ortaya çıkış zamanlarına göre, sanat ve edebiyat akımlarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Romantizm – klasisizm – realizm – sembolizm – parnasizm – natüralizm

B) Klasisizm – romantizm – realizm – parnasizm – natüralizm – sembolizm

C) Realizm – natüralizm – parnasizm – romantizm – klasisizm – sembolizm

D) Romantizm – realizm – klasisizm – parnasizm – sembolizm – natüralizm

E) Sembolizm – realizm – romantizm – klasisizm – natüralizm – parnasizm

CEVAP ANAHTARI

1-A 2-B 3-A 4-D 5-B 6-E 7-D 8-C 9-C 10-D 11-B 12-D 13-E 14-E 15-D 16-B

Edebi akımlar özet, edebi akımlar tablo, edebi akımlar pdf, edebi akımlar slayt, edebi akımlar test, türk edebiyat akımları, edebiyat akımları şifreleme, Cumhuriyet dönemi edebi akımlar, Edebi Akımların Özellikleri, Dadaizm, Egzistansiyalizm, Ekspresyonizm, Empresyonizm, Entüisyonizm, Fütürizm, Hümanizm, Klasisizm, Kübizm, Natüralizm, Neoklasisizm, Parnasizm, Postmodernizim, Realizm, Romantizm, Sembolizm, Sürrealizm, Dünya edebiyatı, Türk edebiyatı, Yunan Edebiyatı, Latin Edebiyatı, İtalyan Edebiyatı, İngiliz Edebiyatı, Alman Edebiyatı, İspanyol Edebiyatı, Amerikan Edebiyatı, Fransız Edebiyatı, Rus Edebiyatı, Batı Edebiyatı, Rönesans Edebiyatı

Edebiyat